هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر تغییرات کوتاه مدت و درازمدت نرخ ارز بر قیمت صادراتی پسته ایران است. بدین منظور از الگوی خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDL) برای تخمین روابط بین قیمت صادراتی پسته و سایر متغیرهای مورد مطالعه استفاده شد. داده های مورد نیاز از نشریه های مختلف بانک مرکزی برای دوره 1350-79 جمع آوری گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تغییرات نرخ ارز در کوتاه مدت و درازمدت مهمترین عامل موثر بر قیمت صادراتی پسته است. افزون بر آن، قیمت صادراتی پسته تحت تاثیر مقدار صادرات این محصول نیز قرار دارد. همچنین رابطه بین تولید داخلی و قیمت صادراتی پسته در کوتاه مدت منفی و معنی دار است.

امروزه تمام کشورهای جهان در پی بدست آوردن پیشرفت هایی در زمینه بهره وری هستند، بدین معنی که بتوانند با مصرف کمتر منابع به مقدار تولید بیشتری دست یابند. بهره وری نقش مهم و موثری در رشد تولید و افزایش رقابت پذیری در بخش های اقتصادی دارد. از طریق محاسبه و تحلیل شاخص های بهره وری عوامل تولید می توان میزان کارایی عملکرد بخش های مختلف اقتصادی را در استفاده از منابع تولید بررسی کرد. لذا در این مطالعه به شکل نوین از طریق مدلهای خود توضیح برداری و روش شاخص مانده سولو، رشد بهره وری کل عوامل تولید در زیر بخش زراعت طی دوره 1387-1358 محاسبه و روند آن بررسی شد. برای این منظور ابتدا تابع تولید زیر بخش زراعت کشاورزی با نهاده های سرمایه، نیروی کار و انرژی مصرفی و با کمک روش ARDL برآورد گردید. سپس با استفاده از شاخص دیویژیا و روش مانده سولو رشد TFP زیر بخش زراعت محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که رشد بهره وری کل عوامل تولید در زیر بخش زراعت کشاورزی در دوره مورد بررسی نوسانات زیادی را تجربه کرده و در برخی سالها روند منفی را سپری کرده است، به طوری که میانگین TFP زراعی کشاورزی محاسبه شده در دوره مورد مطالعه به میزان 0.8 درصد بوده است. بر اساس این مطالعه میانگین رشد بهره وری کل عوامل تولید در زیر بخش زراعت کشاورزی با رقم پیش بینی شده آن در طی برنامه چهارم یعنی میانگین 2.2 درصدی تفاوت معنی داری دارد. بنابراین پیشنهاد می گردد که از طریق اجرای چرخه بهره وری، برای افزایش بهره وری در این زیر بخش برنامه ریزی سیاستی لازم انجام شود.

رابطه بین تجارت، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته از نقطه نظر تئوریک و تجربی، همیشه مورد توجه بوده است. هدف مقاله حاضر نیز بررسی تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی و تجارت بر رشد اقتصادی کشور ایران می باشد. مقاله از یک تابع تولید کل تعمیم یافته (APF) مدل رشد استفاده می کند. APF این گونه فرض می کند که علاوه بر نهاده های مرسوم نیروی کار و سرمایه که در تابع تولید نئوکلاسیکی استفاده می شوند، نهاده های غیرمرسومی همچون سرمایه گذاری مستقیم خارجی و تجارت نیز می توانند در مدل قرار بگیرند. روش همجمعی رویکرد ARDL برای بررسی وجود رابطه بلندمدت بین متغیرها به کار گرفته شده است و ضرایب مربوط به مدل های بلندمدت و تصحیح خطا در رابطه با رشد اقتصادی برای دوره 1353-84 برآورد گردیده اند.نتایج نشان دهنده آن بوده است که متغیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی تنها در کوتاه مدت بر روی رشد اثرگذار است که این اثر، منفی می باشد. همچنین متغیر تجارت، هم در کوتاه مدت و هم، در بلندمدت اثر معنادار و مثبتی را بر روی رشد اقتصادی ایران داشته است. متغیرهای سرمایه و نیروی کار نیز عواملی بسیار مهم برای رشد اقتصادی کوتاه مدت و بلند مدت ایران به شمار می آیند.

مقاله حاضر به بررسی تغییرات کوتاه مدت و بلند مدت نااطمینانی نرخ ارز بر حجم صادراتی خرما ایران طی دوره زمانی 1390-1359 می پردازد. بدین منظور ابتدا برای محاسبه شاخص نااطمینانی نرخ ارز از الگوی واریانس ناهمسانی شرطی اتورگرسیو تعمیم یافته (GARCH)، استفاده شد. سپس به منظور بررسی رابطه بین نااطمینانی نرخ ارز و حجم صادراتی خرما الگوی خود توضیح با وقفه های گسترده(ARDL) به کار گرفته شد. بر اساس نتایج این پژوهش نااطمینانی نرخ ارز اثر منفی و معنی داری بر حجم صادراتی خرما در کوتاه مدت و بلندمدت دارد. همچنین مطابق انتظار، درآمد کشورهای وارد کننده و تولید داخلی خرما اثرات مثبت و معنی داری بر صادرات خرما دارد. اما قیمت صادراتی خرما تاثیر منفی بر حجم صادراتی خرما دارد. بنابراین ایجاد اطمینان در بازارهای ارز می تواند باعث توسعه صادرات این محصول مهم کشاورزی شود. این اطمینان می تواند با شکل گیری سیستم شناور مدیریت شده که همراه با تورم قابل تعدیل باشد به وجود آید.

یکی از راه های ایجاد اشتغال، بالا بردن ظرفیت های شغلی در یک جامعه از طریق تشکیل سرمایه های جدید است. هدف از انجام تحقیق حاضر، تحلیل اثرات سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر سطح اشتغال کشور می باشد. بر این اساس از داده های آماری دوره 1389 - 1349 استفاده شده است تا رابطه بین سرمایه گذاری مستقیم خارجی و اشتغال را در یک چارچوب نظری و تجربی اقتصادی در دوره اشاره شده مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. همچنین با استفاده از مدل خودتوضیح با وقفه های گسترده (ARDL) روابط کوتاه مدت و بلندمدت بین متغیرهای موجود برآورد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی در هر دو دوره کوتاه مدت (0.1286) و بلندمدت (0.1261) به طور مستقیم و معنی داری بر سطح اشتغال تاثیرگذار بوده، به طوری که جریان ورود سرمایه گذاری مستقیم خارجی فرایند ایجاد اشتغال را بهبود بخشیده است. ضریب جمله تصحیح خطا (ECM) بدست آمده در این مدل، نشان می دهد که در هر دوره 10.2 درصد از عدم تعادل در اشتغال تعدیل شده و به سمت روند بلندمدت خود نزدیک شده است. آزمون های ثبات ساختاری CUSUM وCUSUMSQ  نیز نشان می دهد که ضرایب تخمین در طول دوره مورد مطالعه با ثبات هستند.

یکی از نهاده های مهم در بخش کشاورزی روستاهای شهرستان زابل که به منظور برداشت آب از چاه ها استفاده می شود و در چند سال اخیر توسعه زیادی پیدا کرده است، نهاده برق می باشد. در این مطالعه با استفاده از مدل خودتوضیح با وقفه های گسترده به برآورد تابع تقاضای برق در بخش روستایی شهرستان زابل طی سالهای 1364-1390 پرداخته و عوامل موثر بر آن شناسایی شد. نتایج مطالعه نشان داد که در بلند مدت کشش قیمتی تقاضا منفی و بزرگتر از یک بوده، کشش درآمدی مثبت و بزرگتر از یک و درصد تغییرات تعداد مشترکین بر درصد تقاضا اثر معنی دار داشته است ولی دمای هوا اثری بر مصرف برق نداشته است. لذا با حذف یارانه حامل های انرژی و افزایش قیمت آن، درآمد کشاورزان و مصرف آنها کاهش می یابد. در کوتاه مدت نیز درصد تغییرات موارد فوق بر مقدار تقاضا اثر داشته و هر گونه شوکی پس از چهار دوره به تعادل می رسد.

صنعت گردشگری امروزه یکی از مهم ترین راه های جذب منابع ارزی در دنیا محسوب می شود. ایران نیز، کشوری با جاذبه های دیدنی فراوان برای گردشگران خارجی است و این مسئله می تواند سالانه گردشگران زیادی را به داخل کشور جذب نماید که از این طریق، این صنعت تاثیر مثبتی بر رشد اقتصادی و توزیع درآمد خواهد داشت. با توجه به اهمیت این موضوع، در تحقیق حاضر تلاش بر آن بوده است که رابطه گردشگری و توزیع درآمد بر اساس داده های سری زمانی(1393-1355) با استفاده از مدل خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی(ARDL) بررسی شود. نتایج حاکی از آن است که، در کوتاه مدت ورود گردشگران خارجی تاثیر منفی و معناداری بر ضریب جینی دارد. به عبارت دیگر ورود گردشگران خارجی باعث می شود که نابرابری درآمد کاهش یابد. هم چنین در بلندمدت ضریب ورود گردشگران خارجی با ضریب -0.01، منجر به کاهش ضریب جینی شده است که باعث کاهش نابرابری می گردد. با توجه به نتایج مشخص است که چه در کوتاه مدت و چه در بلندمدت صنعت گردشگری باعث کاهش نابرابری در ایران شده است.

از آنجا که دخالت دولت در اقتصاد، محور بحث های مکتبی در طول تاریخ اقتصاد بوده است میزان تاثیر دولت بر روی رفتار بخش خصوصی هم یکی از عناوین پر مجاده بین مقالات متعدد در علم اقتصاد بوده است. این که رابطه میان عملکرد بخش عمومی و بخش خصوصی چگونه است؟ موضوع مقالات متعددی در حوزه های مختلف اقتصادی بوده است. یکی از این اثر گذاری ها در حوزه سرمایه گذاری بخش خصوصی است. آیا دولت می تواند با افزایش مخارج خود سرمایه گذاری بخش خصوصی را تحت تاثیر قرار می دهد؟ با تفکیک خارج مصرفی از سرمایه ای تابع سرمایه گذاری بخش خصوصی را براورد کرده و به این نتیجه رسیده ایم که افزایش مخارج مصرفی دولت سرمایه بخش خصوصی را از بازار خارج می کند و خود جایگزین آن می شود (وجود اثر جایگزینی اجباری) و افزایش مخارج سرمایه گذاری بخش عمومی اثر حمایتی بر روی سرمایه گذاری بخش خصوصی دارد. سرانجام با انجام آزمون پایایی اعتبار ضرایب براورد شده را مورد تحلیل اقتصادی قرار می دهیم.